• Prof.Dr. Fazıl APAYDIN
  • Telefon: +90 537 441 24 33
  • Adres: Cumhuriyet Bulvarı No: 127, Kültür Mah. Alsancak, 35220 Konak-İzmir, Türkiye
  • Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı / Yüz Plastik Cerrahisi (Avrupa Boardu)

BURUN ORTA BÖLMESİ EĞRİLİĞİ AMELİYATI

1. Burun yapısı hakkında genel bilgiler:

Burun yüzün ortasında yer alan ve solunum sisteminin ilk başlangıç organıdır. Burnun temel görevlerinden birisi soluduğumuz havayı nemlendirmek, ısıtmak ve süzmek ve akciğerler için hazır hale getirmektir. Bu işlevi içini kaplayan mukozanın (özel bir halı tabakası diyebiliriz) çok özel yapısı sayesinde gerçekleştirebilir. Her şey anatomik ve fizyolojik olarak doğru çalıştığında burnun bu işlevleri pek bilinmez. Ancak kişide burun tıkanıklığı yakınması ortaya çıkınca bu organ büyük ilgi odağı olur (Nezle olduğumuz zaman olduğu gibi). Burun içindeki büyük boşluğu iki eşit parçaya ayıran bir burun orta bölmesi vardır (=septum). Bu bölme burun dış kısmına yakın kısımda kıkırdak ve daha içeride de kemikten oluşur, bu kıkırdak ve kemik yapının üzeri mukoza ile kaplıdır. Burun boşluklarının yan duvarında ise yine üzerileri mukoza ile kaplı burun etleri (=konka) vardır. Bu etlerde kalorifer peteklerine benzer şekilde burna giren havanın ısıtılması, nemlendirilmesi ve süzülmesine katkıda bulunurlar.

2. Burun tıkanıklığı ne zaman gelişir?

Burun tıkanıklığı genel olarak üç temel nedene bağlıdır.

a) Burun orta bölmesi eğriliği (=septum deviasyonu),

b) Burun yan duvar etlerinde büyüme (konka hipertrofisi, konka bulloza, polip)

c) Burun mukozası şişmesi (nezle, rinit, allerjik rinit)

Burun tıkanıklığı yapan nedenlerin hepsinin ortaya konması hastalardan alınan sağlıklı bilgi, klasik burun muayenesi, gerek görüldüğünde burun içinin endoskopik muayenesi, hatta bilgisayarlı tomografik incelemesi sonrası olasıdır. Cerrahi girişim ile burun orta bölmesi eğiriliği ve burun yan duvar etlerinde büyümelere müdahele edilebilir ve iyileşme sağlanabilir. Ancak mukoza şişmesi ile ilgili sorunlar cerrahi ile giderilemez. Burun tıkanıklığı kişi için sorun haline gelmişse, yani kişi günün büyük bir bölümünü burundan değil de ağızdan nefes alarak geçiriyorsa operasyon yaşam kalitesini düzeltmek için düşünülmelidir.

Burada yer alan bilgiler her hasta için geçerli olmayıp, sadece sizi aydınlatmak ve cerrahinin detayları hakkında kendinizi daha güvenli hissetmeniz için verilmiştir. Bu bilgileri okurken size önemsiz veya ilgisiz gibi görülen soruları not alarak ­ilgili hekiminize sormaktan çekinmeyiniz. Ameliyat hakkında tam olarak bilgilenmeniz ve aklınıza takılan soruların tam olarak yanıtlanması, başarılı bir iletişim ve mutlu sona ulaşmak için çok önemlidir.

3. Burun bölmesi eğriliği ameliyatı neden gereklidir?

Burun bölmesinin eğriliği, hem çevresindeki yüz kemiklerinin farklı gelişimlerine bağlı çekilmeler sebebiyle, hem de doğum sırasında oluşabilen darbeler sonucu oluşabilir. Eğer eğrilik, aşağıdaki sorunlara neden oluyorsa ameliyatla düzeltilmesi hasta için yararlıdır:

  • Burun solunumunun engellenmesi, horultulu solunum,
  • Baş/yüz ağrısı,
  • Tekrarlayan sinüs iltihapları,
  • Gırtlak ve bronş iltihapları,
  • Orta kulağı havalandıran östaki borusu nezlesi ve orta kulak iltihaplarına eğilim.
  • Burnun arka bölümü veya sinüslerin ameliyatları
  • Belli tip burun kanamaları

4. Ameliyattan önce uyulması gerekenler nelerdir?

a. Cerrahiden 2 hafta önce:

  • Aspirin, ibuprufen veya E-vitamini içeren ilaçlardan uzak durunuz. Eczaneden veya doktordan bir ilaç alırsanız bu konuyu hatırlatmanız çok önemlidir. Birçok ağrı kesici ve soğuk algınlığı ilaçları bu maddeleri içermektedir. Vermidon, Novalgin gibi ağrı kesiciler gereğinde kullanılabilir.
  • Sigara, pipo ve puro gibi nikotin içeren tüm tütünlerden uzak durumuz.  Nikotin sağlıklı kan dolaşımını ve sonuçta da başarılı bir ameliyat sonucunu etkileyebilir. Ayrıca eğer anestezi alımı sırasında sizi daha yüksek bir risk grubuna sokar.
  • C vitamini günde üç kez 1000 mg olarak alınabilir. Çünkü C vitamini yara iyileşmesine yardımcıdır.

b. Cerrahiden 1hafta önce:

  • Laboratuvar, EKG , gerekirse akciğer filmi ve göz muayenesi yapılmalıdır. Bu testler ameliyattan once ya muayenehaneye getirilmeli veya fakslanmalıdır
  • EĞER HAMİLELİK OLASILIĞI VARSA AMELİYAT ERTELENİR..
  • Alkol almayı kesiniz.

c. Ameliyattan bir gün önce:

  • Eğer ameliyatın kesin zamanı ve yeri konusunda emin değilseniz lütfen 232-4631163 numaralı telefonu arayınız.
  • GECE YARISINDAN SONRA HİÇBİR ŞEY YİYİP İÇMEYİNİZ (SU VE SAKIZ DAHİL). EĞER AMELİYATINIZ ÖĞLEDEN SONRA İSE SABAH 07.00 GİBİ ERKEN BİR SAATTE YAPILAN HAFİF BİR KAHVALTININ ARKASINDAN AMELİYATA KADAR TAM ORUÇLU GİBİ DAVRANINIZ. EĞER BU KURALA UYULMAZSA AMELİYAT ERTELENEBİLİR.  Eğer sürekli kullanılan tansiyon, şeker ilacı gibi ilaçlar varsa bunlar bir yudum su ile çok erken alınabilir.

d. Ameliyat günü:

  • Ameliyatin yapılacağı __________________ Hastanesi resepsiyonuna saat _____ ‘te gidiniz. Sizi odanıza yerleştireceklerdir.
  • Ameliyat sabahı duş alabilirsiniz. Ancak makyaj yapmayınız, saç spreyi veya jöle, oje kullanmayınız.
  • Baş üzerinden giyilen kıyafetlerden uzak durunuz. Eşortman veya pajama gibi rahat bir kıyafet giyiniz. Ameliyathaneye sizi alırken eğer genel anestezi yapılacaksa ayrıca bir kıyafet giydirilecektir.
  • Yüzük, kolye gibi takılar takmayınız ve yanınızda çok değerli eşyalar getirmeyiniz.
  • Eğer ağız içinde protezler varsa ve genel anestezi uygulanacaksa çıkartılmalıdır.

5. Ameliyat nasıl yapılır?

Ameliyat burun içinden yapılır. Burun bölmesi üzerindeki örtü (mukoza) kesilir ve burun bölmesinin eğri olan kısmının üzerinden ayrılır. Kıkırdak ve kemikteki eğri ve fazla olan kısımlar çıkartılarak veya yeniden şekillendirilerek burun bölmesi düzeltilir. Yani amaç eğri olan burun ortasındaki duvarı düz bir duvar haline getirmektir. Daha sonra ayrılan mukozanın bu duvara yeniden yapışması için dikiş atılır ve gerekirse tampon veya kalıp yerleştirilir.

6. Burun yan duvar etlerine müdahele yapılır mı?

Eğer burun içindeki etler de (konkalar) çok büyük ve solunumu zorlaştırıyorsa, aynı zamanda burun etlerine de müdahele edilebilir. Eğer boyut artışı sadece mukoza fazlalığına bağlıysa koterizasyon işlemi ile küçültme yapılmaktadır (bipolar koter, radyo frekans, lazer kullanılarak). Eğer büyüklüğün nedeni aynı zamanda et içindeki kemik büyüklüğüne da bağlıysa cerrahi çıkartma işlemi yapılmaktadır. Koterizasyon sonrası tampon yerleştirilmesi şart değil iken, cerrahi çıkartma sonrası tampon yerleştirilmesi şarttır.

7. Hangi anestezi yöntemi uygulanır?

Girişim genel, lokal (bölgesel) veya damardan sakinleştirmeli lokal anestezi altında yapılabilir. Yıllarca bu ameliyatı lokal anestezi ile yapmış bir cerrah olarak son yıllarda çok özel durumlar dışında tamamen genel anestezi ile bu ameliyatları yapmaktayım. Bunun temel nedeni ise hem hastanın, hem de hekimin ameliyat sırasında daha rahat olması ve daha etkin bir cerrahi işlem yapılabileceğine inanmış olmamdır.

Genel anestezi, yani bilinç devre dışı bırakılarak tam bayıltma girişimine ait özel riskler ile ilgili olarak, anestezi uzmanı size ayrıca bilgi verecektir. Lokal veya genel anestezi uygulamasında kullanılan ilaçlar ve ayrıca kanamayı önleyici bir ilacın yapılması ile ender olarak beklenmeyen yan etkiler ortaya çıkabilir. Bunlar:

  • Allerjik reaksiyonlar; şişlik, kaşıntı, hatta şoka varabilen ağır dolaşım bozuklukları,
  • Merkezi sinir sistemine ait yan etkiler; huzursuzluk, kasılmalar, solunum bozuklukları,
  • Kan basıncı yükselmesi veya düşmesi, kalp ritim bozuklukları ve kalp atışının yavaşlaması.

8.  Ameliyatla birlikte veya sonrasında görülebilen belirti ve sorunlar nelerdir?

Ameliyattan kısa süre sonra ortaya çıkan belirtiler:

  • Narkozdan uyanma sırasında; huzursuzluk veya uyku hali,
  • Burunda tampon olduğu sürece; ağızdan solunum,
  • Tamponun çıkartılmasından sonra; burun örtüsünün şişmesi ve kabuklanma (bu dönemde geçici burun tıkanıklığı yaşanabilir)
  • Koku alma yeteneğinin azalması.

İstenmeyen durumlar (komplikasyonlar):

Aşağıda listelenen istenmeyen durumlar (komplikasyonlar) bu ameliyatla ilgili olarak tıp literatüründe bildirilmiştir. Bu liste sizi korkutmak için değil, size bu ameliyat hakkında daha bilgili hale getirmek için çıkartılmıştır.

Burun kanaması:Nadirdir.Çoğunlukla yeni bir tampon ile durdurulur, ender olarak yeni bir ameliyat gerekir.

Hematom:     Burun örtüsü altında kan damarının çatlaması sonucu kan toplanması; yaranın tekrar açılması ile boşaltılır ve

tekrar tampon konur.

Abse; Yeni bir ameliyat ve gerektiğinde içeriye kıkırdak yerleştirilmesi gerekebilir.

Ödem ve ekimoz:    Gözlerin etrafında şişlik ve morarma. Burun estetik ameliyatında görülürken bu ameliyatta gelişme olasılığı çok enderdir.

Enfeksiyon: Nadirdir. % 0.8 – 1.6 oranda bildirilmiştir.

Septum perforasyonu:       Burun orta bölmesinde delik oluşumu; gerekli durumlarda yeni bir ameliyatla kapatılır. Nadir görülen bir durumdur.

Koku alma bozukluğu: Ameliyattan sonra oluşan burun içi şişliğe bağlı % 10 oranında görülebilir. Hemen her zaman iyileşir.

Çok ender riskler:

  • Koku alma yeteneğinin kalıcı olarak bozulması,
  • Burunun dış görünüşündeki değişiklikler; kıkırdak kaybına bağlı burun sırtı çökmesine, abse
  • gelişimine, nedbe oluşumuna (çok ender görülür) bağlı görülebilir ve ikinci bir ameliyatla
  • düzeltilebilir.
  • Beyin zarı iltihabı tehlikesi yaratan, kafa tabanı yaralanmaları,
  • Körlüğe kadar varabilen görme bozuklukları; kanamayı azaltmak için yapılan ilaca bağlı olabilir, ancak son derece ender bir durumdur.
  • Kan nakli, geç kanamalarda çok ender durumlarda gerekli olur.

9. Bu ameliyatın sonuçları nasıl değerlendirilir, başarı şansı nasıldır?

Ameliyattan sonra iyileşme 3-4 hafta sürer. Bu dönem içinde kişi ağır bir nezle geçiriyor gibidir. Ameliyat sonrası burun tıkanıklığı ve buna bağlı yakınmalar ortadan kalkar. Ender olarak, düzeltilen kıkırdağın kayması veya kıkırdaktaki aşırı elastiki gerginlik nedeni ile burun solunumu tekrar bozulabilir. Bu durum burun etlerinde şişlik olması durumunda da

görülebilir. Bazen tekrar bir düzeltme gerekebilir. Bu ameliyatın burun mukozasına bağlı sorunları ortadan kaldırmadığını hatırlamakta yarar vardır.

10. Ameliyat sonrası burunda şekil değişikliği ortaya çıkar mı?  

İyi yapılmış bir ameliyat sonrası burunda şekil değişikliği oluşmaz. Sadece burun orta bölmesindeki eğirilik burun şeklini olumsuz etkilemişse bu ameliyat olumlu şekil değişikliği yaratabilir. Son yıllarda burun orta bölmesi eğirilikleri düzeltilirken hastalarımız sık olarak burun dışı değişikliğini de talep etmektedir. Böyle bir durumda burun estetik cerrahisi de ameliyata eklenerek burun dışı değiştirilebilir. Ayrıca ameliyat sonrası çok nadir görülen abse benzeri komplikasyonlar şekil değişikliğine yol açabilir.

11. Tamponsuz burun ameliyatı olur mu?

Evet. Eğer burun orta bölmesi eğriliği giderildikten sonra yanlara doğru açılan mukoza yaprakları dikiş ile yaklaştırılabilinirse kalıcı tampon koymadan da bu ameliyat sonlandırılabilir. Böyle bir durumda sadece sızıntılara karşı 4-5 saat kalmak üzere gevşek bir tampon yerleştirilir. Bu gevşek tamponun çıkartılması hastada önemli bir ağrıya yol açmaz.

12. Hangi yaşlarda yapılabilir?

Genel olarak yüzdeki kemik ve kıkırdak gelişiminin durduğu 18 yaşından sonra ameliyat yapmak daha uygundur. Buna karşın 50’li ve 60’lı yaşlardaki hastalarda da yapılabilir. Ayrıca çok özel durumlarda 18 yaş altında da uygulanabilir.

13. Burun Septum Deviasyonu Ameliyatı Olan Hastalara Öneriler

  1. Ameliyat sonrası kanamayı önlemek için burnunuza tampon veya silikon kalıp konulabilir. Az bir sıklıkta olsa bile eğer eğrilik burun arka kısmındaki kemik kısmı içine almıyorsa sadece dikişler de kanamayı engellemek için yeterli olabilir. Sadece dikiş atıldığında da sızıntıya karşı 5-6 saat kadar gevşek tampon yerleştirilebilir. Doktorunuzun başka bir önerisi olmazsa bu tamponlar 2 veya 3 gün sonra alınacaktır.
  2. Hasta ameliyattan sonra çıkış saatinden itibaren en erken 4 saat sonra su içebilir. Daha erken su içilecek olursa bağırsak hareketleri normale dönmediği için kusma ortaya çıkacaktır. Ancak bu süre içinde dudaklar su ile silinebilir. Sıvı gıda alımı ise ameliyattan çıktıktan en erken 5 saat sonra olmalıdır.
  3. Burnunuzda tampona bağlı olarak burun tıkanıklığı, hapşırma hissi, pembe renkli kan sızıntısı, hafif bir başağrısı, gözlerinizde sulanma gibi yakınmaların olması doğaldır. Bu yakınmalarınız tampon alındıktan sonra azalacak ve 3-4 hafta içinde de kaybolacaktır.
  4. Tamponun kenarından sızan pembe renkli, sızıntı kanama değildir. Normalde varolan burun salgısının tampon nedeniyle artması ve ameliyat yerindeki kan pıhtılarını sulandırması sonucu meydana gelir. Ancak damlama şeklinde, kırmızı renkli, taze kanama varsa hekiminize bildiriniz.
  5. Ameliyatın olduğu gün ve ertesi gün ameliyat sırasında yutulan kan nedeni ile büyük abdest siyah renkli gelebilir veya ameliyat günü hasta kahve telvesi şeklinde kusabilir. Endişe etmeyiniz. Olay birkaç gün devam ederse hekiminize bildiriniz.
  6. Tamponlardan dolayı boğazınızda kuruluk hissi, hafif yanma ve boğaz ağrısı olacaktır. Bu yakınmalarınız genel anestezi sırasında yerleştirilen anestezi borusu nedeniyle 3-4 gün kadar sürecektir. Ilık içeceklere boğazınızı nemli tutmanız ve bol sıvı almanız bu yakınmalarınızı azaltacaktır.
  7. Tamponlarınız alınıncaya kadar
  • İstirahat ediniz. Aşırı egzersizden, yorucu günlük faaliyetlerden sakınınız.
  • Dumanı tüten her türlü çay, kahve ve çorbe gibi gıdaların alımından uzak durunuz.
  • Başınız kalp seviyesinin üzerinde olacak şekilde yüksek yastıkta yatınız.
  • Yerden bir şey almak gerekirse dizinizi yere koyarak ve öne çok eğilmeden alınız.
  • Sümkürmeyiniz.
  • Öne eğilmeyiniz. Ağır kaldırmayınız.
  • Çok sıcak ve buharlı banyodan sakınınız.
  • Güneşte kalmaktan, güneş banyosu yapmaktan sakınınız.
  • Aspirin türü kanamayı arttırıcı ilaçlar kullanmayınız.
  • Tamponlarınızı kendiniz çıkarmayınız.

8) Tamponlarınız alındıktan sonra

  • Burnunuzun içindeki yaraların geçmesinin ve burun içi ödeminin azalmasının 3-4 haftada olacağını hatırlayınız. Bu yüzden burnunuzda tamponlar alındığında tıkanıklık olabileceğini unutmayınız.
  • Yara iyileşmesi sırasında burun içinde aşırı kabuklanmalar olabilir. Bunun için aşağıda tarif edilen su ile günlük burun temizliğini yapmaya özen gösterinniz.
  • Bir litre (5 su bardağı) suyu kaynatıp soğuttuktan sonra içine  2 tatlı kaşığı silme tuz, 1 çay kaşığı tepeleme yemek sodası (karbonat) atınız. Hazırladığınız bu suyu 20 cc enjektör (iğnesi olmadan) ile günde 5-6 kez burun delikleri içinden yıkama amacıyla kullanınız. Enjektörle sıkılan su burun içinden geçerek kabukları genize taşıyacaktır. Daha sonra bu sıvı ağızdan dışa çıkartılmalıdır.
  • Sümkürme işlemi 2-3 hafta kadar yapılmamalıdır.
  • Eğer konka (burun içi et) küçültmesi cerrahi olarak yapılmışsa burun içi yıkama ve sümkürme işlemi 3 hafta süreyle yapılmamalıdır. Aksi takdirde burun kanaması ortaya çıkabilir.
  • Tamponlar alındıktan sonra burun içi iyileşirken yapışıklıklar olmasını engellemek, kabukları temizlemek ve yara iyileşmesini kontrol etmek için haftada bir olmak üzere birkaç kez pansumana çağrılabilirsiniz. Tamponlar alındıktan sonra pansuman için randevu alınız.

Doktorunuzun yazdığı reçeteyi almayı ve ilaçları kullanmayı unutmayınız.

Ameliyat sonrası 37.5 dereceden yüksek ateş, burnunuzdan iltihaplı akıntı veya giderek artan başağrısı gibi yakınmalarınız olursa hekiminize başvurunuz.

Acil şifalar dileklerimizle…